مردمی که از نظر فکری در سطح پایین قرار دارند همیشه مرکب های راهواری برای مستکبران محسوب می شوند و از آنجا که بت پرستی بر پرستش موهومات بنا شده، عامل مؤثّری برای تحمیق توده ها است.

شرک، عامل پراکندگی است و «اختلاف بیانداز و حکومت کن» از قدیمی ترین ابزار استثمار است. مستکبران همواره خواهان این هستند که مردم در برابر آنها همچون خدا تواضع کنند و فرمانشان را به عنوان فرمان مقدّس بپذیرند. مردمی که در برابر سنگ و چوب سجده می کنند، برای پذیرش خدایان انسانی آمادگی بیشتری دارند.

شرک و بت پرستی همیشه به صورت ابزاری در دست مستکبران و استعمارگران بوده است؛ زیرا اوّلا مردمی که از نظر فکری در سطح پایین قرار دارند همیشه مرکب های راهواری برای مستکبران محسوب می شوند؛ و به همین دلیل همیشه حرکت های استعماری در راستای جهل و بی خبری مستضعفان حرکت می کند؛ و پیوسته تلاش می کنند که مردم را از بیداری و آگاهی و علم و دانش باز دارند و هرگونه روزنه ای را به سوی تحقیق به روی آنان ببندند، و در تقلید کورکورانه که سرچشمه تحمیق است آنها را فرو برند؛ همان گونه که قرآن درباره فرعون می گوید: «فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ»؛ ([فرعون] قوم خود را سبک شمرد [و فریب داد]، در نتیجه از او اطاعت کردند). (۱)

و از آنجا که بت پرستی بر پرستش موهومات و پندارها بنا شده، عامل مؤثّری برای تحمیق توده ها است؛ و طبعاً ابزار خوبی برای اهداف مستکبران است.

ثانیاً: از آنجا که شرک، عامل پراکندگی و اختلاف است و هر قومی را به پرستش چیزی دعوت می کند، - جمعی را به پرستش آفتاب، گروهی را به پرستش ماه، عدّه ای را به هُبَل و گروهی را به پرستش لات و عزّی -، تا آنجا که قوم کوچک عرب در حجاز، به خاطر پرستش بت های گوناگون، به صدها گروه تقسیم شده بودند؛ به عکس آن توحید حلقه اتصالی است در میان دل ها؛ و رشته مطمئنّی است در میان افکار.
این را نیز می دانیم که تا بازار اختلاف داغ است، فکر استعمارگران راحت و خیالشان آسوده است؛ و اصل معروف: اختلاف بینداز و حکومت کن، از قدیمی ترین اصول شناخته استعمار و استثمار است؛ بنابراین جای تعجّب نیست که همیشه فراعنه و نمرودها و ابوسفیان ها طرفدار شرک و بت پرستی باشند.

ثالثاً: مستکبران همواره خواهان این هستند که مردم در برابر آنها همچون خدا تواضع کنند؛ و فرمانهایشان را به عنوان فرمان مقدّس بی چون و چرا بپذیرند.

روشن است مردمی که در برابر سنگ و چوب سجده می کنند، برای پذیرش خدایان انسانی آمادگی بیشتری دارند؛ و لذا می بینیم فرعون در مصر، بانگ «أَنَا رَبُّکُمْ الاَْعْلَی»؛ (من پروردگار برتر شما هستم). (۲) سر می دهد و خود را برتر از همه بت ها می شمرد!
روی این جهات سه گانه جای تعجّب نیست که همیشه افکار استعماری همدوش با شرک و بت پرستی حرکت کند؛ و خط انبیاء که خط درهم شکستن استعمار و استضعاف است خط توحید و یگانه پرستی و بیداری و آگاهی باشد.

در اینجا بار دیگر به یاد آن حدیث معروف و پرمعنای امام صادق(علیه السلام) می افتیم که فرمود: «اِنَّ بَنی اُمَیَّةَ اَطْلَقُوا لِلنّاسِ تَعْلیمَ الأیمانِ وَ لَمْ یُطْلِقُوا تَعْلیمَ الشِّرْکِ لِکَی اِذا حَمَلُوهُمْ عَلَیْهِ لَمْ یَعْرِفُوهُ»؛ (بنی امیه تعلیم ایمان را برای مردم آزاد گذاشتند، ولی تعلیم شرک را اجازه ندادند تا هرگاه بخواهند آنها را به شرک وادار کنند، نفمند!). (۳)

این معنا گرچه صریحاً در آیات قرآن منعکس نیست؛ ولی به طور اشاره آمده است. از جمله در سوره سبأ، آیه ۳۱ می خوانیم: (اگر ببینی هنگامی که این ستمکاران در پیشگاه پروردگارشان [برای حساب و مجازات] نگه داشته شده اند در حالی که هر کدام گناه خود را به گردن دیگری می اندازد [از کار آنها تعجب می کنی!] مستضعفان به مستکبران می گویند: اگر شما نبودید ما مؤمن بودیم)؛ «وَلَوْ تَرَی إِذِ الظَّالِمُونَ مَوْقُوفُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ یَرْجِعُ بَعْضُهُمْ إِلَی بَعْض الْقَوْلَ یَقُولُ الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا لَوْلاَ أَنْتُمْ لَکُنَّا مُؤْمِنِینَ». (۴)

پی نوشت ها: